El preso de la torre blanka
Description
A song from Thessaloniki, one of the lesser-known pieces of the repertoire. The story in the song combines personal tragedy with elements of social and moral resistance, portraying a world where love and life are often crushed by law and justice.
The lyrics reference "pasha" (Ottoman governor) and "ferman" (decree), terms associated with the Ottoman Empire. This indicates that the story takes place during the period of Ottoman rule in Thessaloniki, i.e., before the city's liberation from the Ottoman Empire in 1912.
The song's theme, with references to crimes and punishments, pregnancies out of wedlock, and the power of authority, aligns with the social and cultural issues of that era, when local communities were largely subjugated to the authority of the pasha, and relations with the law were strict. In conclusion, this song likely dates back to the late 19th or early 20th century, when the Ottoman Empire was dominant in the region.
Source 1: Maale Adumim Institute Database Archive: 1771 http://folkmasa.org/avshir/shirp.php?mishtane=1771 Sung by Estrea Aelion
Version 1
El preso de la torre blanka
Text in Ladino
La torre entera rodei, non te vido a l'almena. Ολόκληρος ο πύργος περιστρέφεται, δεν σε είδα στη βάση του. Ke sepas Natan Geledi ke yo m'arranki entera. Να ξέρεις, Νατάν Γκελεντί, ότι ξεριζώθηκα ολοκληρωτικά. Kurri, kurri ande el pasha a ver si te kitava. Τρέξε, τρέξε στον πασά να δεις αν θα σε ξεφορτωθεί. El ferman yo senti meldar kinze anyos en la pranga. Άκουσα το διάταγμα, δεκαπέντε χρόνια στη φυλακή Ke matates un kasapchi enfrente de mi kaza. Που σκότωσες έναν χασάπη μπροστά στο σπίτι μου. -Dime tu, Luna de Pichon, dime si estas prenyada. -Πες μου εσύ, Φεγγάρι του Περιστεριού, πες μου αν είσαι έγκυος. -Prenyada, Natan Geledi, ke non durmo en la kama -Έγκυος, Νάθαν Γκελέντι, που δεν κοιμάμαι στο κρεβάτι. -Un plazer te va demandar, kero ke me lo agas. -Θέλω να σου ζητήσω μια χάρη, να μου την κάνεις Si vas a parir un ijo, Nataniko lo yamas. Αν γεννήσεις ένα γιο, Ναθανίκο να τον ονομάσεις.
Music Guide
Phonetic Transcription
La torre entera rodei la ˈtore enˈteɾa roðeˈj Ολόκληρος ο πύργος περιστρέφεται,
non te vido a l'almena non te ˈβido a lalˈmena δεν σε είδα στη βάση του.
Ke sepas Natan Geledi, ke ˈsepas naˈtan ɡeleˈði Να ξέρεις, Νατάν Γκελεντί
ke yo m'arranki entera. ke ʝo marˈraŋki enˈteɾa ότι ξεριζώθηκα ολοκληρωτικά
Kurri, kurri ande el pasha ˈkuri ˈkuri ˈande el paˈʃa Τρέξε, τρέξε στον πασά
a ver si te kitava. a ˈβeɾ si te kiˈtava να δεις αν θα σε ξεφορτωθεί
El ferman yo senti meldar el feɾˈman ʝo senˈti melˈðaɾ Άκουσα το διάταγμα,
kinze anyos en la pranga. ˈkinze ˈaɲos en la ˈpɾaŋɡa/ δεκαπέντε χρόνια στη φυλακή
Ke matates un kasapchi ke maˈtates un kaˈsapʧi Που σκότωσες έναν χασάπη
enfrente de mi kaza. enˈfɾente de mi ˈkaza μπροστά στο σπίτι μου.
Dime tu, Luna de Pichon, ˈdime tu ˈluna de piˈʧon -Πες μου εσύ, Φεγγάρι του Περιστεριού,
dime si estas prenyada. ˈdime si esˈtas pɾeˈɲada πες μου αν είσαι έγκυος.
Prenyada, Natan Geledi, pɾeˈɲada naˈtan ɡeleˈði -Έγκυος, Νατάν Γκελεντί,
ke non durmo en la kama. ke non ˈduɾmo en la ˈkama που δεν κοιμάμαι στο κρεβάτι
Un plazer te va demandar, un plaˈzeɾ te ˈβa demanˈdaɾ/ -Θέλω να σου ζητήσω μια χάρη,
kero ke me lo agas. ˈkeɾo ke me lo ˈaɣas να μου την κάνεις.
Si vas a parir un ijo, si ˈβas a paˈɾiɾ un ˈijo Αν γεννήσεις ένα γιο,
Nataniko lo yamas. nataˈniko lo ʝa'mas Ναθανίκο να τον ονομάσεις
Bibliography
