

Τραγούδι του γάμου, από τα πλέον δημοφιλή στην ελληνική αλλά και ευρύτερη σεφαραδίτικη παράδοση. Σύμφωνα με τον μελετητή Alberto Hemsi εντοπίζεται τόσο στην Θεσσαλονίκη όσο και στην Ρόδο και χρονολογείται από την περίοδο της Ισπανίας[1]. Ο ραββίνος Μίχαελ Μόλχο αναφέρει πως είναι από τα τραγούδια που οι γυναίκες τραγουδούσαν στην νύφη πριν από το γάμο και κατά την διάρκεια του «Μίκβε» δηλαδή του τελετουργικού μπάνιου. Το έθιμο είναι καθιερωμένο στις απανταχού ισραηλιτικές κοινότητες πριν από τον γάμο ή κάθε μήνα και ενίοτε, σε ειδικές περιπτώσεις. Το «μίκβε» γίνεται σε ειδικό λουτρό-χαμάμ. Αφού η νύφη μπει στο λουτρό, οι γυναίκες της τραγουδούν. Στο συγκεκριμένο τραγούδι βλέπουμε να δίνονται ευχές για γονιμότητα με την μορφή μεταφορών κάνοντας αναφορές σε οπωροφόρα δέντρα και τους καρπούς τους.[2] Εάν μία πόλη δεν είχε ή δεν έχει Μίκβε, η διαδικασία του συμβολικού καθαγιασμού γίνεται στη θάλασσα και ίσως αυτό το τραγούδι να αναφέρεται σε αυτή την περίπτωση, έστω συμβολικά. Πρόκειται για ένα από τα πλέον δημοφιλή και πολύ-ηχογραφημένα τραγούδια του ρεπερτορίου. Εδώ παρουσιάζουμε κάποιες σπάνιες ηχητικές καταγραφές από τα αρχεία Φλώρας Μόλχο και του Ινστιτούτου Maale Adumim.
Στίχοι μουσικού οδηγού Οι εν λόγω στίχοι είναι συνδυασμός από όλες τις πηγές. Είναι στην διάκριση του εκάστοτε ερμηνευτή ποιους στίχους θα ερμηνεύσει.
Folkmamasa https://folkmasa.org/avshir/shirp.php?mishtane=684
Εμπορική δισκογραφία https://open.spotify.com/track/5y7AT4NrLNFosVSeEa6uST?si=deb28a5e4c85401b
Ya salio de la mar la galana kon un vestido al y blanko. Ayde[3], eya salio de la mar Entre la mar y el rio mos kresyo un arbol de benbriyo. Ayde, eya salio de la mar. Entre la mar y l’ arena mos kresyo un arbol de kanela.[4] Ayde, eya salio de la mar. La novia se v air al banyo, el novyo ya la esta asperando. Ayde, se va ir al mar.
Βγήκε από τη θάλασσα η όμορφη με ένα φόρεμα μπλε και άσπρο. Άιντε, βγήκε από τη θάλασσα. Ανάμεσα στη θάλασσα και το ποτάμι μάς μεγάλωσε μια κυδωνιά. Άιντε, βγήκε από τη θάλασσα. Ανάμεσα στη θάλασσα και την άμμο μάς μεγάλωσε ένα δέντρο κανέλας. Άιντε, βγήκε από τη θάλασσα. Η νύφη θα πάει στο μπάνιο, ο γαμπρός ήδη την περιμένει. Άιντε, θα πάει στη θάλασσα.
Ya salio de la mar la galana kon un vestido al y blanko. Ayde[3], eya salio de la mar Entre la mar y el rio mos kresyo un arbol de benbriyo. Ayde, eya salio de la mar. Entre la mar y l’ arena mos kresyo un arbol de kanela.[4] Ayde, eya salio de la mar. La novia se v air al banyo, el novyo ya la esta asperando. Ayde, se va ir al mar.
Βγήκε από τη θάλασσα η όμορφη με ένα φόρεμα μπλε και άσπρο. Άιντε, βγήκε από τη θάλασσα. Ανάμεσα στη θάλασσα και το ποτάμι μάς μεγάλωσε μια κυδωνιά. Άιντε, βγήκε από τη θάλασσα. Ανάμεσα στη θάλασσα και την άμμο μάς μεγάλωσε ένα δέντρο κανέλας. Άιντε, βγήκε από τη θάλασσα. Η νύφη θα πάει στο μπάνιο, ο γαμπρός ήδη την περιμένει. Άιντε, θα πάει στη θάλασσα.
Ya salio de la mar la galana kon un vestido al y blanko. Ayde[3], eya salio de la mar Entre la mar y el rio mos kresyo un arbol de benbriyo. Ayde, eya salio de la mar. Entre la mar y l’ arena mos kresyo un arbol de kanela.[4] Ayde, eya salio de la mar. La novia se v air al banyo, el novyo ya la esta asperando. Ayde, se va ir al mar.
Βγήκε από τη θάλασσα η όμορφη με ένα φόρεμα μπλε και άσπρο. Άιντε, βγήκε από τη θάλασσα. Ανάμεσα στη θάλασσα και το ποτάμι μάς μεγάλωσε μια κυδωνιά. Άιντε, βγήκε από τη θάλασσα. Ανάμεσα στη θάλασσα και την άμμο μάς μεγάλωσε ένα δέντρο κανέλας. Άιντε, βγήκε από τη θάλασσα. Η νύφη θα πάει στο μπάνιο, ο γαμπρός ήδη την περιμένει. Άιντε, θα πάει στη θάλασσα.

El Trezoro de Kantes de Sefarad. El Instituto Maale Adumim para la documentación de la lengua judeo-española y su cultura, folkmasa.org.
Hemsi, Alberto, and Samuel G. Armistead. Cancionero Sefardi. Edited by Edwin Seroussi. Vol. 4. Jerusalem: Jewish Music Research Centre, The Hebrew University of Jerusalem, 1995.
Molho, Michael. Traditions and Customs of the Sephardic Jews of Salonica. Edited by
Robert Bedford. Translated by Alfred A. Zara. 1944. Reprint, New York:
Foundation for the Advancement of Sephardic Studies and Culture, 2006.
Weich-Shahak, Susana. “The Songs and Their Music.” Ventanas Altas de Saloniki. University of Haifa, 2013.